Qafar Qəribin Şeirlərində İşlənmiş Tabesiz Mürəkkəb Cümlələr: Giriş və Nəzəri Kontekst
DOI:
https://doi.org/10.69760/gsrh.0250205018Keywords:
Azərbaycan dili, Qafar Qərib, tabesiz mürəkkəb cümlələr, sintaktik xüsusiyyətlər, poetik dilAbstract
Qafar Qəribin şeirlərində Azərbaycan dilinin fonetik, leksik, morfoloji və sintaktik xüsusiyyətlərini əks etdirən çoxsaylı nümunələr mövcuddur. Onun poetik dili dialektizmlər, onomastik vahidlər, neologizmlər və arxaizmlərlə zəngindir. Lakin sərbəst şeir formasında yazması və fikirlərini fəlsəfi müstəvidə ifadə etməsi səbəbindən ədəbi dil normalarına bəzən tam riayət olunmur.
Aparılan müşahidələr göstərir ki, şairin yaradıcılığında tabesiz mürəkkəb cümlələr az, qarşılaşdırma, səbəb-məqsəd və zaman əlaqəli cümlələr isə daha çox işlədilmişdir. Tabeli mürəkkəb cümlələrdən əsasən səbəb-nəticə, qarşılaşdırma və tamamlıq budaq cümlələri istifadə olunur. Ümumilikdə, Qafar Qəribin yaradıcılığı dil baxımından geniş tədqiqata layiqdir.
References
Abdullabəyova, P. (2022). Bədii dildə rənglərin üslub imkanları [Avtoreferat, Filologiya üzrə fəlsəfə doktoru]. Qeyrət nəşri.
Abdullayev, Ə., və b. (1985). Müasir Azərbaycan dilində mürəkkəb cümlələr. Bakı.
Babayev, C. (2024). Azərbaycan və ingilis dillərində bədii üslub vasitələrinin müqayisəli-linqvistik tədqiqi [Avtoreferat, Filologiya üzrə fəlsəfə doktoru]. Naxçıvan.
Babazadə, Z. (2025). The first influences of western literature on Azerbaijan literature: Modernism and tradition in the works of Akhundzadeh. Acta Globalis Humanitatis et Linguarum, 2(1).
Babazadə, Z., & Qənbərov, M. (2025). Specific aspects of the motif of immortality in literature. Acta Globalis Humanitatis et Linguarum, 2(2), 215–222.
Cabbarova, S. R. (2025). Məktəbəqədər yaşlı uşaqların intellektual hazırlığı və inkişafı. Global Spectrum of Research and Humanities, 2(4), 48–58.
Əliyeva, R. (2023). Aşıq Ələsgərin dili və söz-ifadə yaradıcılığı. “Qərbi Azərbaycana qayıdış” mövzusunda festival-konqresin materialları (23–34 noyabr 2023). Naxçıvan: Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Nümayəndəliyi, Azərbaycan Respublikası Elm və Təhsil Nazirliyi, Naxçıvan Dövlət Universiteti və Qərbi Azərbaycan İcması.
Əliyeva, R. (2024). Word formation process through metaphorization in modern Azerbaijani artistic language. Baltic Journal of Legal and Social Sciences, (ISSN 2592-8813), 240–246. Riga: Baltijas Starptautiska Akademija.
Gənclik və zaman qəzeti. (2006, mart 1). Xüsusi buraxılış, №4.
Hashimov, A., & Abuzerli, A. (2025). The restoration of archetypal memory in Yusif Samedoğlu’s “The Day of Murder”: A psychoanalytic and symbolic interpretation. Global Spectrum of Research and Humanities, 2(5), 60–66.
Müasir Azərbaycan dilinin qrammatikası. (1961). III hissə. EA nəşri. Bakı.
Mustafayeva, N. (2017). XIX əsr Azərbaycan ədəbiyyatında tarixi-vətənpərvərlik mövzulu müxəmməslər. Bakı Dövlət Universiteti İlahiyyat Fakültəsinin Elmi Məcmuəsi, 123-131.
Qasımova, İ. (2018). Sadə cümlədə genişlənmənin əhəmiyyəti. Naxçıvan Dövlət Universitetinin Elmi Əsərləri, (5[94]), 146–149.
Qərib, Q. (2000). Gözümə döydüyüm şəkil. Naxçıvan.
Qərib, Q. (2004). Dünya üç bucaq imiş. Bakı.
Qərib, Q. (2008). Göydən üç alma düşdü. Bakı.
Qərib, Q. (2009). Vətən daşdan başlayırmış. Bakı.
Qərib, Q. (2014). Qədim – yeni Naxçıvan. Naxçıvan.
Quliyeva, S., & Babazadə, Z. (2025). Müasir qlobal kontekstdə Azərbaycan ədəbiyyatının inkişafı və beynəlxalq ədəbi təsirlər: təsirləri formalaşdıran amillər. Journal of Azerbaijan Language and Education Studies, 2(3), 184–189.
Qurbanov, A. (1979–1981). Müasir Azərbaycan ədəbi dili (III hissə). Bakı.
Seyidov, Y., və b. (1979). Müasir Azərbaycan dilində tabesiz mürəkkəb cümlələr. Bakı.
Yaqubov, N. (2021). Azərbaycan dilində arxaizmlərin leksik-semantik xüsusiyyətləri [Avtoreferat, Filologiya üzrə fəlsəfə doktoru]. Qeyrət nəşri.
Downloads
Published
Issue
Section
License
Copyright (c) 2025 Global Spectrum of Research and Humanities
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
