Mədənçixarma sənayesinin iqtisadiyyati və müasir dövrün tələbləri

Authors

DOI:

https://doi.org/10.69760/gsrh.0250203005

Keywords:

sənaye sahələri, mədənçıxarma sənayesi, istehsal müəssisələri, rəqəmsallaşma, innovasiya

Abstract

Tədqiqatın məqsədi – ölkənin iqtisadi sisteminin formalaşdırılmasında mədənçıxarma sahəsinin yeri və rolu haqqında informasiyanın ümumiləşdirilməsi, onun ümumi və spesifik, ixtisaslaşdırılmış istiqamətlər üzrə tədqiqatlara məruz qoyulması, dinamik irəliləmə və tərəqqi vəziyyətində meyllənmənin aşkarlanması və dəyərləndirilməsi.    

Tədqiqatın metodologiyası – müşahidə, qruplaşdırma, müqayisəli təhlil, induksiya, deduksiya, mütləq və nisbi kəmiyyətlər, balans me­todlarından istifadə olun­ması.

Tədqiqatın nəticələri – əyani təsvir vasitələri bаzasında araşdırma obyektləri haqqında mü­fəs­səl informasiyanın müəyyən edilməsi, reallıq və dəqiqlik dərəcəsi daha yüksək olması məqsədlərə uyğun hesab edilən sahə və istiqamətlərdə iqtisadi-riyazi və digər təyinatlı hesablamalara müraciət olunmanın əsaslandırılması, tədqiqatlara əlavə alət və mexanizmlərin cəlb olunmasının mümkünlük dərəcələrinin qiymətləndirilməsi.   

Tədqiqatın nəzəri və təcrübi əhəmiyyəti – mədənçıxarma sənayesinin ölkə iqtisadiyyatı üçün əhəmiyyətini nəzərə alaraq onun tərkib elementləri üzrə diversifikasiya addımlarının atılması, sahənin prioritet yön və istiqamətlərinin kompleks müşahidə altına alınması, onlarla bağlı dinamik hərəkətlilik baxımından iqtisadi informasiyanın toplanılması.    

Tədqiqatın orijinallığı və elmi yeniliyi – zəngin tərkiblə fərqlənən mədənçıxarmanın prioritet istiqamətləri üzrə iqtisadi müstəvidə çoxamilli qiymətləndirmə və təhlilə məruz qoyulması, bəhs olunan situasiyaların innovativlik və inklüzivlik proseslərinə nə dərəcədə açıq olduğunun müşahidə altına alınması.

Author Biography

  • Mehdi Baghirov, Azerbaijan State Oil and Industry University (ADNSU)

    Baghirov, M. S. Doctor of Economic Sciences, Azerbaijan State Oil and Industry University (ADNSU), Azerbaijan. ORCID: https://orcid.org/0009-0000-4111-8978

References

Bağırov, M. S. (2023). Makroiqtisadi tarazlıq: problemlər, qiymətləndirmə və təhlil fəaliyyəti. Əcəmi Nəşriyyatı.

Kərimov, K. S., & Zeynalova, S. C. (2024). Layihələrin idarə edilməsi. ADNSU Nəşriyyatı.

Мокер, Д. (2023). Рычаг богатства: Технологическая креативность и экономический прогресс (пер. Н. Эдельмана). Институт экономической политики им. Е. Т. Гайдара.

Duffie, N. A. (2021). Control theory applications for dynamic production systems. John Wiley & Sons.

Маkgret, R. G., & Маkmilan, Y. B. (2022). Промышленные предприятия: стратегия и «new-product» планирование (пер. К. К. Ермоловой). Дунай.

Poter, A. L., & Cunningham, S. W. (2018). Forecasting and management of technology. John Wiley & Sons.

Кашапов, М. М., Пошехонова, Ю. В., & Кащапов, А. С. (2023). Инновационные образовательные технологии. Директ-Медиа.

Чернышев, А. Н., & Кантиева, Е. В. (2022). Метрология, стандартизация и сертификация в промышленности. Инфра-Инженерия.

Зарецкий, А. Д., & Иванова, Т. Е. (2018). Промышленные технологии и инновации. Питер.

Литвиненко, В. В. (2023). Модернизация технических систем: методология и технология выбора решений. Прометей.

State Statistical Committee of the Republic of Azerbaijan. (n.d.). Industrial statistics. Retrieved from https://www.stat.gov.az/source/industry/az/002-003

State Statistical Committee of the Republic of Azerbaijan. (n.d.). Industrial data overview. Retrieved from https://www.stat.gov.az/source/industry/az/005

State Statistical Committee of the Republic of Azerbaijan. (n.d.). Statistical indicators. Retrieved from https://stat.gov.az/source/industry/az/010_1

State Statistical Committee of the Republic of Azerbaijan. (n.d.). Manufacturing statistics. Retrieved from https://stat.gov.az/source/industry/az/014

Downloads

Published

2025-07-19

Issue

Section

Articles

How to Cite

Baghirov, M. (2025). Mədənçixarma sənayesinin iqtisadiyyati və müasir dövrün tələbləri. Global Spectrum of Research and Humanities , 2(4), 69-78. https://doi.org/10.69760/gsrh.0250203005